Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Hedysarum boveanum & Prunus brigantina

fotò
fotò
Esparset(-d'Éuropo)

Hedysarum boveanum

Fabaceae Leguminosae

Nom en français : Hédysarum d'Europe.

Descripcioun :
Aquest esparset, dóu gènre Hedysarum, trachis sus li marlo achandrido pèr la plueio. Coume tóuti li planto dóu meme gènre, se recounèis à si dòusso emé de tros lenticulàri. Lis estipulo soun sóudado e óupousado à la fueio, aquesto pelouso ; La flour èi bèn pourpro. La souleto subsp. presento au nostre, ié dison Europaeum. Èi marcado sus la listo roujo, categourìo vulneràri.

Usanço :
Ramentan qu'èi pas counseia de manja li grano, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP). Semblo qu'es acò qu'aurié tua Christopher McCandless, d'ounte es esta fa un film couneigu, "Into the Wild". Aurié manja de grano de Hedysarum alpinum, pamens counsidera coume manjadis.

Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Hedysarum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 9 à 14 mm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Marlo - Tepiero seco
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Hedysarum boveanum Guitt. & Kerguélen, 1846

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Hedysarum boveanum & Prunus brigantina

ges
R
R
ges
ges
ges
ges
ges

Coumpara Esparset(-d'Éuropo) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò